خواص آب برنج برای مو چیست؟
بله درست شنیده‌اید! این روزها استفاده از آب برنج در شامپو، نرم کننده، ماسک مو و دیگر محصولات مراقبت از موها بیش از همیشه مورد توجه قرار گرفته است. اما ادعاها درباره خواص آب برنج برای مو تا چه حد صحت دارند؟
تاریخچه استفاده از آب برنج برای تقویت مو
آب برنج، مایع باقی مانده از آبکشی یا پختن برنج است و قرن‌ها است که به عنوان راهکاری درمانی برای مراقبت از پوست و مو در بسیاری از کشورهای آسیای شرقی کاربرد دارد. زنان دربار ژاپن از دوران هیان، موهای بسیار صاف، درخشان و بلندی داشتند. به طوری که هنگام راه رفتن، موهایشان روی سطح زمین کشیده می‌شد.
بسیاری از مورخان، با توجه به شواهد و مستندات به دست آمده بر این باورند که زنان در این دوره، از آب برنج برای تقویت و مراقبت از موهای خود استفاده می‌کردند.
معادل امروزی این داستان را می‌توان در روستای باستانی یائو در چین امروزی یافت. زنان این روستا، به خاطر بلندی و قدرت رنگدانه موهای خود در دنیا معروف هستند.گفته می‌شود موهای زنان یائو، علاوه بر طول باور نکردنی، رنگ خود را تا مدت طولانی‌تری حفظ می‌کنند. ادعا شده که موهای این خانم‌ها، تا سن 80 سالگی سفید نمی‌شود. زنان یائو، دلیل اصلی بلندی و جذابیت موهای خود را حمام با آب برنج می‌دانند.
البته خواص آب برنج به همین‌جا ختم نمی‌شود، بلکه در بسیاری از مناطق هند، از آب برنج به عنوان نوعی داروی آیورودا در درمان اگزما بهره می‌بردند.
استفاده از آب برنج واقعا برای مو موثر است؟
رشد سریع مو در یک هفته با آب برنج، آب برنج معجزه گر ترمیم کوتیکول، راز موهای بلند و آب برنج ... و هزاران تیتر تبلیغاتی دیگر که این روزها در بیشتر وبلاگ‌های آرایشی به چشم می‌خورند، تنها بخش کوچکی از تبلیغات در مورد آب برنج هستند. اما این تیترها تا چند درصد واقعیت دارند؟ حقیقت این است که برای آشنایی کامل با خواص واقعی آب برنج، تکیه بر مستندات تاریخی و استفاده از تجربیات دیگر افراد کافی نیست. بلکه برای اطمینان کامل، باید از شواهد و مستندات علمی و ثابت شده استفاده کرد.
دکتر میشل گرین، متخصص پوست و مو می‌گوید: آب برنج سرشار از ویتامین و مواد معدنی است. این مواد، برای رشد و تقویت فولیکول و کوتیکول موها بسیار مهم هستند و می‌توانند به بهبود ظاهر موهای شما کمک کنند. مواد مغذی موجود در برنج، موها را به طور کامل تغذیه می‌نمایند و با تقویت ریشه و ساقه موها باعث افزایش تراکم و درخشندگی آنها می‌شوند.
آشنایی با خواص ویژه آب برنج
دکتر گرین می‌گوید: آب برنج حاوی مجموعه‌ای از مواد آنتی اکسیدان است که قدرت محافظتی بسیار بالایی به آن می‌بخشد. به گفته گرین، برخی از مواد مغذی موجود در آب برنج که می‌توانند واقعا برای موهای شما مفید باشند عبارتند از: اسید فولیک، نیاسین، منیزیم و اینوزیتول.
همچنین ذرات اسید آمینه موجود در آب برنج، به عنوان درمانی مولکولی و بسیار موثر برای احیای تار موها کاربرد دارند. اگر بخواهیم به صورت کاملا علمی درباره خواص آب برنج برای مو صحبت کنیم، باید اجزای اصلی و نقش هرکدام از مواد مغذی موجود در آن را بررسی نماییم:
نیاسین
یکی از ویتامین‌های مهم در تعیین رشد و سلامت موها، ویتامین B3 یا نیاسین است. آب برنج سرشار از نیاسین است و می‌تواند به راحتی مواد مغذی مورد نیاز موها را تامین نماید. نیاسین، تراکم موها را افزایش می‌دهد و باعث افزایش میزان حالت پذیری آنها می‌شود. این ماده معدنی، در ترمیم ساقه مو و کاهش احتمال شکنندگی تار موها، نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.
فولیک اسید
فولیک اسید یا ویتامین B9، نقش بسیار مهمی در تقویت استحکام ریشه و تغذیه مناسب فولیکول‌ها دارد. این ویتامین در ترکیب با سلنیوم موجود در آب برنج، گردش خون را در پوست سر بهبود می‌دهد. فولیک اسید در کنترل و کاهش ریز مو، رویش مجدد و افزایش ضخامت تار موها نقش دارد.
آلانتوئین
آلانتوئین ماده ضد التهاب بسیار قدرتمندی است که در کنار ویتامین نیاسین در آب برنج، سلامت موها را تضمین می‌کند. این دو ماده مغذی، به عنوان کمپلکسی بسیار قوی عمل می‌نمایند و آب برنج را به ترکیبی شگفت انگیز تبدیل می‌کنند. این کمپلکس، خاصیت ارتجاعی فولیکول‌ها را افزایش می‌دهد و با بهبود گردش خون، باعث التیام التهاب، تحریک و حساسیت‌های پوست سر می‌شود.
منیزیم
آب برنج، همچنین، منبع بسیار غنی از منیزیم است. منیزیم با حل کردن محتویات آب سخت در ساختار خود، از تجمع کلسیم و مشتقات آن بر سطح موها جلوگیری می‌نماید.
اینوزیتول
اینوزیتول یا ویتامین B8، ماده مغذی بسیار فوق‌العاده‌ای است و نقش تعیین کننده‌ای در حفظ سلامت موها دارد و بدن به طور معمول از کربوهیدرات‌ها برای ساخت اینوزیتول مورد نیاز خود استفاده می‌کند.
این ماده مغذی، خاصیت ارتجاعی کوتیکول‌ها را افزایش می‌دهد و باعث تقویت موها می‌شود. بنابر نتایج به دست آمده از پژوهشی در سال 2012، مصرف مکمل اینوزیتول به مدت 180 روز، منجر به تحریک رشد مو و افزایش ضخامت تار موها می‌شود.
همانطور که توضیح داده شد، آب برنج به خودی خود سرشار از انواع مواد مغذی است و به راحتی می‌تواند نیازهای تغذیه‌ای مو را رفع کند و از این طریق باعث تقویت موهای شما شود. اما شواهد مستند دیگری نیز وجود دارد که نشان می‌دهند آب برنج می‌تواند برای مو مفید باشد. نتایج به دست آمده از مطالعه‌ای که در سال 2017 روی خواص آب برنج انجام شده، نشان می‌دهد که: عصاره معدنی سبوس برنج، رشد مو را تحریک می‌نماید و به جلوگیری از ریزش موها کمک می‌کند.
طرز تهیه آب برنج برای مو
تهیه آب برنج و استفاده از آن برای تقویت موها، کار بسیار راحتی است. آب برنج به طور معمول به دو شکل ساده و تخمیری تولید می‌شود و در هر دو حالت، خواص ویژه و شگفت انگیزی را برای مراقبت از موهای شما داراست.
تهیه آب برنج به روش تخمیری
- در قدم اول، یک تا دو پیمانه برنج را در ظرف تمیزی بریزید. دانه‌های برنج را چند بار آبکشی کنید تا آلودگی‌ها و ناخالصی‌های آن کاملا از بین برود. شما می‌توانید با توجه به حجم و بلندی موهای خود، مقدار بیشتر یا کمتری دانه برنج استفاده نمایید. همچنین، توجه داشته باشید که هیچ محدودیتی برای انتخاب نوع برنج وجود ندارد. اما اگر از انواع غیر ارگانیک برنج استفاده می‌کنید، توصیه می‌شود در شستن دانه‌ها دقت بیشتری به خرج دهید و از تمیز شدن سم، آفت کش و مواد شیمیایی دیگر اطمینان حاصل نمایید.
- برنج را در ظرف تمیز و بزرگی بریزید و دو تا سه برابر مقدار برنج، به ظرف مورد نظرتان آب اضافه کنید.
- درب ظرف را با درپوش مناسبی ببندید و آن را در اتاق یا کابینت خود قرار دهید.
- 2 تا 3 روز صبر کنید تا برنج کاملا تخمیر شود. بعد از تخمیر، آب برنج برای استفاده موها کاملا آماده است.
- فرایند تخمیر برنج، ممکن است بوی تند و نامطبوعی ایجاد کند. برای رفع این مشکل، می‌توانید از مقداری اسانس گیاهی استفاده نمایید. اضافه کردن پوست پرتقال، پوست لیمو، چای دم شده یا چند قطره اسانس آماده می‌تواند در کنترل بوی برنج تخمیر شده به شما کمک کند.
روش غیر تخمیری آماده سازی آب برنج
- برای تهیه آب برنج به روش غیر تخمیری مانند روش قبل، اینبار هم یک تا دو پیمانه برنج بردارید و به خوبی آن را بشویید.
- برنج را بعد از شستشو در قابلمه تمیزی بریزید و قابلمه را با دو برابر آبی که معمولا برای پخت برنج استفاده می‌نمایید، پر کنید.
- برنج را روی حرارت ملایم قرار دهید و بگذارید 40 تا 70 دقیقه به آرامی بجوشد. این کار، بیشترین مقدار نشاسته و عصاره برنج را خارج می‌کند.
- قابلمه را از روی حرارت بردارید و قبل از سرد شدن، آبکشی کنید. برای این کار، ظرف تمیزی را انتخاب کنید و آب برنج را بعد از آبکشی داخل ظرف بریزید.
- اجازه دهید آب برنج در دمای محیط سرد شود. این ترفند، باعث افزایش غلظت آب برنج می‌شود.
- نهایتا بعد از گذشت یک ساعت، آب برنج شما آماده است و می‌توانید از آن به عنوان ماسک مو استفاده کنید.
- آب برنجی که به این روش تولید می‌شود، حدود 5 تا 7 روز در یخچال قابلیت نگهداری و استفاده مجدد دارد.
کدام نوع آب برنج، فواید بیشتری دارد؟
سوال مهمی که ممکن است برای هر یک از شما پیش بیاید، این است که کدام مدل آب برنج منفعت بیشتری برای سلامت موهای ما دارد؟ هر دو نوع آب برنج، عصاره‌‌ای غنی از مواد معدنی و ضروری مورد نیاز موها را در اختیار شما قرار می‌دهند. اما دکتر گرین، در این باره معتقد است که آب برنج تخمیری، قدرت ترمیمی و تقویتی بیشتری دارد. برنج تخمیر شده، دارای بیشترین مقدار مواد آنتی اکسیدان است و آنتی اکسیدان‌های آزاد شده در این روش، می‌توانند با آسیب سلولی پوست و مو مقابله کنند و از موها در برابر آسیب های محیطی نیز محافظت نمایند.
به گفته دکتر گرین، در روش تخمیر، دانه‌های برنج محصولی جانبی به نام پیتاریا آزاد می‌کنند که کمپلکسی کامل از تمام مواد مغذی، آنتی اکسیدان‌ها و مواد معدنی موجود در برنج است. اما تحمل بوی برنج تخمیر شده روی موها، ممکن است برای بسیاری از ما کار سختی باشد. به هر حال، اگر هنوز هم مطمئن نیستید از کدام روش تهیه آب برنج برای موهایتان استفاده کنید، پیشنهاد می‌شود هر دو را امتحان کنید و ببینید با کدام روش احساس راحتی بیشتری دارید.
طرز صحیح استفاده از آب برنج
بسیاری از افراد برای استفاده از آب برنج دچار سردرگمی می‌شوند. آشنا نبودن با طرز استفاده صحیح، زمان مناسب، مدت زمان و ... از جمله مشکلاتی هستند که بیشتر ما ممکن است برای استفاده از آب برنج با آنها مواجه شویم.
اما دانستن تنها یک نکته طلایی، برای پاسخ به تمام این سوال‌ها کافی است. آب برنجی که شما تهیه می‌کنید، درواقع ماسک موی جدیدی است که قرار است به حفظ سلامت و زیبایی موهایتان کمک کند. پس کافی است با آب برنج مانند ماسک موهای معمولی خود رفتار کنید. برای استفاده صحیح ماسک آب برنج برای مو، می‌توانید مراحل زیر را دنبال نمایید:
- موهای خود را با شامپوی مناسبی بشویید و از تمیز بودن آن اطمینان حاصل نمایید.
- از نرم کننده معمولی موهای خود استفاده کنید و سپس موهایتان را آبکشی نمایید؛ این مرحله کاملا اختیاری است.
- حالا نوبت به استفاده از آب برنج رسیده است. موهایتان را از ریشه تا ساقه به آب برنج آغشته کنید و آب برنج را حدود 4 تا 5 دقیقه روی سرتان به آرامی ماساژ دهید.
- داخل حمام موهایتان را با ملایمت جمع کنید و در صورت تمایل با حوله مخصوص مو بپوشانید.
- اینکه آب برنج چند دقیقه روی مو بماند، تاثیر بسیار مهمی بر کارایی ماسک موی شما دارد. در بهترین حالت، توصیه می‌شود بعد حدود 20 تا 30 دقیقه صبر کنید و اجازه دهید آب برنج روی موهایتان باقی بماند. توجه داشته باشید که باقی ماندن آب برنج روی موها در بازه زمانی طولانی‌تر، معمولا تاثیر بیشتری ندارد و ممکن است باعث به هم چسبیدن تار موهایتان شود. همچنین در زمان کوتاه‌تر نیز، احتمالا فرصت بهره مندی از برخی مزایای این اکسیر شرقی را از دست می‌دهید.
- حالا می‌توانید موهایتان را کاملا آبکشی کنید و از حمام خارج شوید.
- استفاده از آب برنج به عنوان ماسک مو، نهایتا هفته‌ای یک تا دو بار توصیه می‌شود.
ترفندهای استفاده از آب برنج برای مو
استفاده از آب برنج، ممکن است در وهله اول کار سختی به نظر برسد. اما با دانستن چند ترفند کاربردی، می‌توانید به راحتی از آب برنج برای تقویت و درخشندگی موهایتان استفاده نمایید.
اسپری کردن آب برنج به عنوان ماسک آب برنج
- یکی از راحت‌ترین راهکارهای استفاده از آب برنج، اسپری کردن آن روی موها است. برای این کار، آب برنج را چند بار از صافی یا پارچه نخی تمیزی رد کنید تا تمام ناخالصی‌های آن گرفته شود. دقت داشته باشید که صاف کردن آب برنج، نکته کلیدی این ترفند است. آب برنج احتمالا حاوی مقداری ناخالصی است که هنگام اسپری کردن، در لوله اسپری گیر می‌کنند.
- حالا آب برنج صاف شده را به بطری اسپری مناسبی انتقال دهید و به راحتی از آن استفاده کنید.
آب برنج را در بطری نرم کننده بریزید
- همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد بهترین زمان استفاده از آب برنج، بعد از دوش گرفتن و شستن موها است. درست زمانی که قصد دارید از نرم کننده یا ماسک مو استفاده کنید.
- برای سهولت کاربرد آب برنج، می‌توانید مقداری از آن را به نرم کننده خود اضافه نمایید.
- اگر دوست ندارید بوی نرم کننده محبوب خود را از دست بدهید، پس از بطری خالی شده آن استفاده کنید. آب برنج را در بطری شامپو یا نرم کننده بریزید و مانند همین محصولات مراقبتی رایج، از آن استفاده کنید.
آیا آب برنج می‌تواند باعث آسیب به موها شود؟
برخی از افراد معتقدند که حجم بالای نشاسته موجود در آب برنج، ممکن است تخلخل موها را تحت تاثیر قرار دهید و باعث کاهش آن شود. حتی در مورد اینکه استفاده از آب برنج برای موهای با تخلخل کم مناسب است یا نه، بحث‌هایی پیش آمده است.
تخلخل مو، در واقع با میزان رطوبتی که تار موهای شما می‌توانند جذب کنند در ارتباط است. این ویژگی، در افراد مختلف متفاوت است و به جنس موی هر فرد بستگی دارد. برای تشخیص موهای کم تخلخل می‌توانید مشخصه‌های زیر را درنظر بگیرید:
- اگر موهایتان به طور معمول نمی‌توانند مقدار مناسبی آب و نرم کننده جذب کنند، احتمالا موهای کم تخلخلی دارید. در این شرایط، شستشوی موها بیشتر از حالت عادی طول می‌کشد.
- موهای کم تخلخل، مستعد تجمع محصولات هستند. اگر بعد از استفاده از محصولات مراقبتی مانند نرم کننده یا ماسک مو متوجه تجمعات سفید رنگ روی موهایتان می‌شوید، موهای شما کم تخلخل هستند و نمی‌توانند به خوبی مواد را جذب کنند.
- در نهایت برای تشخیص کم تخلخل بودن موهای خود، می‌توانید از این راهکار استفاده کنید: تار موی کوچکی از موهایتان را جدا کنید و در لیوان آب بیندازید. اگر تار موهایتان بیش از چند دقیقه روی سطح آب شناور می‌ماند، موهای شما کم تخلخل است.
با وجود تمام این تفاسیر، دکتر گرین معتقد است که استفاده از آب برنج به عنوان ماسک مو، می‌تواند برای همه انواع مو مفید باشد. اما اگر موهای کم تخلخلی دارید و فکر می‌کنید استفاده از آب برنج ممکن است برایتان مناسب نباشد، می‌توانید از امتحان کردن این درمان خانگی صرف نظر کنید.
مهم است به خاطر داشته باشید که استفاده از آب برنج برای تقویت موها، درمانی خانگی و کاملا اختیاری است. مانند بسیاری از درمان‌های خانگی دیگر، ممکن است به برخی افراد کمک کند و برای برخی دیگر، فایده‌ای نداشته باشد.
