قارچ ناخن چیست و راهکارهای برطرف کردن آن کدامند؟

قارچ ناخن یکی از شایع ترین مشکلاتی است که افراد در سنین مختلف ممکن است با آن دست و پنجه نرم کنند. پوک شدن ناخن، بوی بد، تغییر رنگ و فرم از اصلی‌ترین نشانه‌های ناخن آسیب دیده از قارچ ناخن است. قارچ ناخن اما با کمی دقت در وضعیت بهداشت فردی و رعایت اصول اولیه، به راحتی قابل پیشگیری است؛ از طرفی برای این حل این مشکل، درمان‌های خانگی بسیاری هم پیشنهاد می‌شود. چنانچه قارچ ناخن مشکل این روزهای شما است، خواندن این مطلب را از دست ندهید.

قارچ ناخن چیست؟

قارچ ناخن نوعی عفونتِ شایع ناخن است که به آن «انیکومیکوزیس» نیز می‌گویند. این عفونت به‌صورت لکه‌های سفید یا زرد و یا قهوه‌ای در زیر و نوک ناخن دست و یا پا ظاهر می‌شود و ممکن است به‌مرور عمیق‌تر شود و به همین جهت ناخن تغییر رنگ می‌دهد، ضخیم‌تر می‌شود و شاید حتی لبه‌های ناخن‌تان بر اثر ابتلا به این بیماری خُرد شود.

اگر عفونت حاد نباشد، مشکلی برای‌تان ایجاد نمی‌کند و در این‌صورت احتمالاً نیازی به درمان ندارید. در این موارد می‌توانید با داروهای درمان سریع قارچ ناخن یا استفاده از داروهای بدون نسخه مشکل را برطرف کنید. اما اگر قسمت عفونت دردناک شده و تغییراتی در شکل ناخن‌های‌تان می‌بینید، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه و حتما از دارو و مراقبت های پزشکی استفاده کنید. قارچ ناخن هرچند می‌تواند ناخن‌های دست را درگیر کند، اما بروز آن در ناخن‌های پا شایع‌تر است.

نکته مهم در خصوص انواع قارچ ناخن این است که اگر برای درمان آن سریع اقدام نکنید، قارچ می‌تواند به سایر ناخن‌ها و حتی پوست دست‌ نیز سرایت و مشکلات حادی برای‌ شما ایجاد کند.

علائم شایع قارچ ناخن :

شایع ترین علائمی که در ناخن‌های افراد مبتلا به قارچ ناخن مشاهده می‌شود، عبارتند از:

• ناخن ضخیم و شاخی شده
• بی‌رنگ شدن ناخن
• شکستن یا ناهمواری ناخن
• جداشدن ناخن از بستر
• بوی بد

دلایل ابتلا به قارچ ناخن

ارگانیسم‌های مختلف قارچی که در بیشتر مواقع به صورت عادی و بی خطر روی سطح پوست ما زندگی می‌کنند، گاهی می‌توانند باعث باعث به‌وجود آمدن قارچ ناخن شوند. شایع‌ترین نوع قارچ ناخن، «درماتوفیت» است. درماتوفیت یا درماتوفیز، نوعی قارچ علاقمند به کراتین مرده است که روی ناخن، مو و پوست بدن وجود دارد و در صورت مهیا بودن شرایط، شروع به فعالیت می‌کند.
علاوه بر قارچ‌ها، مخمر، باکتری‌ها و کپک‌ها نیز می‌توانند باعث عفونت ناخن شوند. همچنین خوب است بدانید که تغییر رنگ ناشی از عفونت باکتریایی در ناخن ها به رنگ سبز یا سیاه ظاهر می‌شود. تماس با فضاهای آلوده به قارچ مانند کاشی‌های کف دوش‌ استخرها یا سالن‌های بدنسازی، قابلیت آلوده کردن ناخن شما را دارد. کفش‌های تیره، عرق‌کردن پا در کفش و مرطوب‌شدن فضای داخل کفش نیز می‌تواند باعث قارچ ناخن شود.
علاوه بر این موارد، عوامل دیگری نیز هستند که به‌طور کلی می‌توانند خطر ابتلا به قارچ ناخن را افزایش دهند، از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سن بالا؛ گردش خون کندتر از حالت عادی و شاخی شدن ناخن از عوامل این مشکل در سنین بالا هستند.
• پوشیدن کفش‌هایی که باعث عرق کردن پا شود.
• سابقه‌ ابتلا به بیماری پای ورزشکاران؛ این بیماری شایع ترین نوع عفونت قارچی در میان ورزشکاران است.
• راه رفتن با پای برهنه در مکان‌های عمومی و مرطوب مانند استخر ها و سالن‌های ورزشی
• آسیب جزئی به پوست یا ناخن که ندیده گرفته می‌شود.
• ابتلا به بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس که ناخن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در نظر داشته باشید که پسوریازیس، عفونت قارچی نیست و فقط باعث آسیب پذیر شدن ناخن‌ها می‌شود.
• ابتلا به دیابت، مشکلات جریان خون یا ضعف سیستم ایمنی

راهکاری جلوگیری از ابتلا به قارچ ناخن

خبر خوب این است که می‌توانید با چند راهکار ساده از ابتلا به قارچ ناخن جلوگیری کنید. کافی‌ست:

• ناخن‌های خود را تمیز و خشک نگه دارید.
• دست و پاهای خود را مرتب بشویید. فراموش نکنید که دست‌های خود را بعد از لمس ناخن آلوده به خوبی شستشو داده و کاملا خشک کنید.
• احتمال این‌که ناخن‌های بلند به قارچ ناخن مبتلا شوند بیشتر است، به همین دلیل بهتر است حتی المقدور ناخن‌های خود را کوتاه نگه دارید. لبه‌ ناخن‌ها را با سوهان صاف کنید و به قسمت‌های ضخیم‌شده دقت کامل داشته باشید.
• ناخن گیر وسیله کاملا شخصی است. بعد از هر بار استفاده ناخن‌گیر خود را به خوبی با الکل یا بتادین یا هر نوع ماده ضدعفونی کننده دیگری ضدعفونی کنید.
• در طول روز جوراب‌های از جنس ضد عرق بپوشید و در صورتی که پاهایتان عرق کرد، حتما جوراب‌های خود را عوض کنید.
• استفاده از کفش با جنس مناسب در کنترل قارچ ناخن بسیار موث ر است. به علاوه می‌توانید از پودرهای ضدعفونی کننده یا پودرهای ضد قارچ کمک بگیرید.
• در استخر یا رختکن و در مکان‌های عمومی مشابه، دمپایی مناسب و ترجیحا جلو باز بپوشید.
• برای ترمیم یا کاشت ناخن دقت داشته باشید که ابزارهای مانیکور و پدیکور سالنی حتما باید استریل شوند. اگر برای پدیکور خانگی از ابزار خاصی استفاده می‌کنید، حتماً این ابزارها را به خوبی ضدعفونی کنید.
• استفاده از لاک و ناخن مصنوعی را در صورت درگیر شدن ناخن‌ها تا درمان کامل، کنار بگذارید.

درمانِ خانگی قارچ ناخن

انواع عفونت قارچی ناخن معمولا با رعایت موارد گفته شده و همچنین کمک گرفتن از محصولات داروخانه‌ای ضد قارچ و ضد میکروب، قبل درمان است. در ادامه با تعدادی از روش‌های خانگی بیشتر آشنا خواهیم شد.

ویکس

حتما شما هم با بوی ویکس آشنا هستید؛ ویکس نوعی پماد با بوی تند اکالیپتوس است که برای تسکین درد های استخوانی و کمک به سرفه در دوران سرماخوردگی از آن استفاده می‌شود. طبق تحقیق انجام گرفته در سال 2011، این پماد اثرات درمانی ثابت شده‌ مثبتی در درمان قارچ ناخن پا دارد. البته گفتیم که مصرف اصلی این پماد درمان سرفه است، ولی مواد به‌کار رفته در آن مانند روغن اکالیپتوس، به درمان قارچ ناخن پا کمک می‌کند. کافی‌ست حداقل یک بار در روز این پماد را روی ناحیه‌ی آسیب‌دیده بمالید.

عصاره گیاه زراوند

گیاه زراوند در طب سنتی به عنوان یکی از گیاهان موثر در درمان قارچ شناخته می‌شود. تیره این گیاه از خانواده گل آفتابگردان می‌باشد و در بیشتر مناطق دنیا گیاه شناخته شده‌ای است. بر اساس مطالعات مختلف تحقیقاتی و بالینی، کرم‌های ساخته شده با عصاره این گیاه تاثیر فوق العاده‌ای در درمان انواع قارچ ناخن و همچنین مشکلات قارچ ناخن افراد دیابتی دارد. در حال حاضر پماد ضد قارچ این گیاه در داروخانه‌ها در دسترس است.

روغن درخت چای

از مهم‌ترین خواص روغن درخت چای، قابلیت ضد قارچ و ضدعفونی کنندگی آن است. از این روغن در بسیاری از مناطق جهان به عنوان دارویی همه فن حریف برای کنترل و درمان انواع زخم، قارچ پوستی، سوختگی و ... استفاده می‌شود. برای استفاده از خواص روغن درخت چای در درمان قارچ ناخن پا می‌توانید روزی یکی دو بار از این روغن روی موضع درگیر و آسیب دیده بزنید.

روغن پونه کوهی

روغن پونه کوهی حاوی نوعی ترکیب شیمیایی به نام «تیمول» است؛ این ترکیب ضد باکتریایی در گیاهان دیگری مانند آویشن نیز یافت می‌شود. برای درمان خانگی قارچ ناخن با روغن پونه کوهی، این روغن را دو بار در روز بر روی ناخن آسیب‌دیده بمالید. برای تاثیر بیشتر حتی می‌توانید روغن پونه کوهی و درخت چای را با هم مخلوط کنید.
نکته: البته حتما قبل از استفاده از آن، تست بچ انجام دهید. ترکیب این دو نوع روغن ممکن است باعث واکنش آلرژیک شود.

دهان شویه لیسترین

بله! درست خواندید، دهان‌شویه لیسترین. این دهان‌شویه‌ حاوی منتول، تیمول و اکالیپتوس است و خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی قوی دارد. و به همین دلیل نوعی درمان خانگی قارچ ناخن محسوب می‌شود. کافی‌ست پایی که ناخن آن آسیب‌دیده را روزانه به مدت 30 دقیقه در ظرفی از لیسترین رقیق شده بگذارید.

سیر

مطالعات انجام شده نشان داده است که عصاره‌ سیر دارای خواص ضد قارچی است. قارچ ناخن را میتوان با قراردادن حبه‌های سیر خُرد یا له‌شده درمان کرد. کافی‌ست این عصاره به مدت 30 دقیقه روی ناخن آسیب‌دیده قرار گیرد. اگر بوی سیر را دوست ندارید می‌توانید از کپسول‌های سیر استفاده کنید که به مراتب نسبت به سیر تازه بوی کمتری دارند.

سرکه سیب

سرکه‌ سیب هم نوعی درمان موثر برای قارچ ناخن پا شناخته می‌شود. این سرکه به دلیل خواص ضد میکروبی قوی، یکی از راهکارهای خانگی برای درمان ناخن آسیب دیده از قارچ ناخن است. ناخن آسیب‌دیده را به مدت 20 دقیقه در محلولی از آب گرم و سرکه بگذارید و به این ترتیب، با استفاده از این درمان خانگی و ساده به جنگ قارچ ناخن بروید.

سایر درمان‌های قارچ ناخن

همیشه لازم نیست برای درمان قارچ ناخن از روش‌های عجیب و پیچیده استفاده کنید. گاهی اوقات با استفاده از محصولات بدون نسخه(قابل تهیه از داروخانه) می‌توان قارچ ناخن را به راحتی کنترل کرد. اما اگر نوع قارچ ناخن شما با استفاده از محصولات بدون نسخه، بهبود نیافت، باید حتما به دکتر مراجعه کنید. دقت داشته باشید که درمان قارچ ناخن ممکن است ماه‌ها طول بکشد.

داروها

در هنگام مراجعه به پزشک، بسته به میزان وسعت درگیر بودن ناخن، انواع مختلفی از داروهای ضد قارچ برای شما تجویز خواهد شد. به هیچ‌وجه این داروها را بدون توصیه‌ و نسخه‌ پزشک استفاده نکنید.

داروهای ضد قارچ خوراکی:

انواع مختلف داروهای ضد قارچ خوراکی، اغلب، به عنوان اولین انتخابِ پزشکان برای درمان سریع قارچ ناخن شناخته می‌شود. یکی از این داروها ایتراکونازول (اسپورانوکس) است. دوره مصرف این دارو بین 6 الی 12 هفته است و در این مدت به آرامی ناخن جدید در جای ناخن آسیب دیده و مبتلا به قارچ رشد خواهد کرد. نتیجه نهایی درمان هم بعد از تکمیل دوره دارویی مشخص خواهد شد.

لاک ناخن دارویی:

مورد دیگری که توسط پزشک برای درمان قارچ ناخن تجویز می‌شود، استفاده از انواع لاک ناخن ضد قارچ است. برای استفاده از این لاک درمانی نیاز است که روزی یک بار، از لاک روی ناخن آلوده و پوست اطراف آن استفاده کنید. پس از هفت روز، لایه‌های روی ناخن را با الکل پاک و مجددا روند را تکرار کنید. گاهی ممکن است نیاز باشد برای درمان کامل، به مدت یک سال و هر روز، از این لاک برای درمان قارچ ناخن استفاده کنید.

پماد ضد قارچ

پماد‌های ضد قارچ مانند اوفینا کونازول و توابورول دو داروی کاربردی و بدون نسخه برای درمان قارچ ناخن هستند. برای استفاده از دارو بایستی ابتدا ناخن‌هایتان را کمی مرطوب کنید و سپس از دارو روی موضع آسیب دیده بزنید. برای نتیجه بهتر حتما دستورالعمل‌های پشت بسته بندی را بخوانید.

عمل جراحی

گاهی هم ممکن است هیچ یک از این مواردی که تاکنون برای درمان قارچ ناخن گفته شد، موثر واقع نشود. در این حالت، جراحی و برداشتن ناخن و سپس درمان موضع آسیب دیده از قارچ تنها راه حل موجود خواهد بود. به همین دلیل حتما در صورتی که بعد از مدتی استفاده از دارو و یا با درمان‌های خانگی تغییراتی در وضعیت ناخن‌هایتان ایجاد نشد، حتما به پزشک مراجعه کنید و تا درمان کامل آن را رها نکنید.

برای درمان قارچ ناخن باید صبر و حوصله به خرج دهید و دقت داشته باشید که حتی پس از درمان خانگی قارچ ناخن ممکن است باز هم عفونت قارچی ناخن‌تان عود کند. افرادی که به بیماری‌هایی مانند دیابت مبتلا هستند، احتمالاً بیش از سایرین به قارچ ناخن مبتلا می‌شوند. بهتر است توصیه‌های ما برای جلوگیری از ابتلا به قارچ ناخن را جدی بگیرید و از ناخن‌های خود به بهترین وجه مراقبت کنید.