آیا کمبود ویتامین دی باعث ریزش مو می‌شود؟

ریزش مو، که به عنوان آلوپسی نیز شناخته می‌شود امری بسیار شایع است و درصد بالایی از مردم در سراسر دنیا درگیر این مساله هستند. عارضه ریزش مو به دلایل مختلف از جمله نوسانات و مشکلات هورمونی، استرس، ژنتیک، سبک زندگی و مصرف برخی داروها رخ می‌دهد. این مساله در برخی موارد می‌تواند نشان دهنده کمبود مواد معدنی و ویتامین‌های ضروری مورد نیاز بدن مثل ویتامین دی باشد.

ویتامین دی چگونه باعث ریزش مو می‌شود؟

ویتامین دی بر بسیاری از جنبه‌های سلامتی بدن ما، به خصوص مکانیسم رشد مو تاثیر می‌گذارد. کمبود این ویتامین در مراحل ابتدایی، می‌تواند باعث ایجاد ریزش موی ناگهانی، نازک شدن مو و کاهش رشد آن شود.  

کراتین، نوعی ساختار پروتئینی است که بافت اصلی پوست، مو و ناخن را پردازش می‌کند. کراتین‌ها توسط سلول‌های تخصص یافته‌ای به نام کراتینوسیت‌ها در بدن تولید می‌شوند. این سلول‌ها برای تنظیم عملکرد خود به مواد معدنی و ویتامین‌های ضروری B و D نیاز دارند. ویتامین دی، یکی از عناصر اصلی در تنظیم عملکرد این سلول‌ها به حساب می‌آید. هنگامی که کراتینوسیت‌های موجود در بدن، ویتامین دی مورد نیاز خود را دریافت نمی‌کنند معمولا دچار اختلال می‌شوند.

کدام ویتامین با ریزش مو در ارتباط است؟

کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی، یکی از دلایل اصلی ریزش مو در افراد مختلف به حساب می‌آیند. با ذکر این واقعیت، ممکن است سوالات بسیاری برای شما به وجود بیاید. کمبود کدام ویتامین باعث ریزش مو میشود؟ علت ریزش مو در زنان کمبود چه ویتامینی است؟ کمبود چه ویتامینی باعث ریزش مو در کودکان میشود؟ اینها تنها بخشی از سوالات رایج در این زمینه است که پاسخ آنها از اهمیت خاصی برخوردار است.
حقیقت این است که از نظر علمی و پزشکی، پاسخ صریح و مطمئنی برای این پرسش‌ها وجود ندارد. ویتامین‌های بسیاری وجود دارند که با ریزش مو و سلامت عمومی بدن ما در ارتباط هستند. هرگونه نوسان در میزان دریافت آنها ممکن است با معضلاتی از قبیل ریزش مو همراه باشد. اما در این بین، ویتامین دی یکی از تاثیرگذارترین ویتامین‌ها است. به خصوص در زنان و کودکان که بیش از دیگر گروه‌های جامعه در معرض کمبود ویتامین دی هستند.

آیا کمبود ویتامین دی خطرناک است؟

کمبود ویتامین دی می‌تواند سلامت کوتیکول و فولیکول مو را به خطر بیندازد. همچنین تحقیقات اخیر در این زمینه نشان داده‌اند که کمبود ویتامین دی، یکی از علل شایع نازک شدن کوتیکول‌ها و ریزش مو در خانم‌ها و آقایان است.

سطوح پایین ویتامین دی می‌تواند معضلات بسیاری جدی در زمینه سلامت مو به همراه داشته باشد. همچنین ممکن است باعث اختلال در الگوی ریزش موی طبیعی شود و شدت بیماری‌های مرتبط با ریزش مو را نیز افزایش دهد :

• سطوح بسیار پایین ویتامین دی می‌تواند باعث ابتلا افراد به تلوژن افلوویوم یا ریزش بیش از حد مو شود.
• کمبود ویتامین دی، علائم بیماری آلوپسی آره آتا ( این بیماری نوعی اختلال خود ایمنی است که فرد دچار ریزش مو به صورت دسته ای می‌شود.) را تشدید می‌نماید.
• کمبود طولانی مدت این ویتامین در بدن، باعث ریزش مو با الگوی زنانه می‌شود.

میزان شیوع کمبود ویتامین دی

با توجه به سبک زندگی مدرن، کمبود ویتامین دی در سراسر دنیا به معضل شایعی تبدیل شده است. آمار و پژوهش‌های انجام گرفته در این زمینه، پیش بینی می‌کنند که حدود 50 تا 85 درصد جمعیت ایران در سال‌های آینده با کمبود ویتامین دی مواجه می‌شوند. همچنین کمبود این ویتامین در خانم‌ها شایع‌تر از آقایان است.

علائم کمبود ویتامین دی

ویتامین دی یکی از ویتامین‌های ضروری برای فعالیت ارگان‌های مختلف بدن است. کمبود این ویتامین می‌تواند با علائم عمومی و اختصاصی بسیاری همراه باشد. همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد، یکی از علائم کمبود این ویتامین، ریزش مو است. اگر ریزش موی شما با سایر علائم کمبود ویتامین دی همراه است، توصیه می‌شود برای تشخیص کمبود این ویتامین و جبران آن، با پزشک متخصص مشورت کنید.
به طور کلی علائم کمبود ویتامین دی عبارت است از:

• تغییرات خلقی و روانی مثل استرس و اضطراب بیش از حد و افزایش تحریک پذیری عصبی
• افزایش مدت زمان بهبود زخم و جراحات مختلف
• کاهش تراکم استخوان
• افزایش آسیب‌پذیری استخوان
• ضعف عضلانی شدید و تجربه اسپاسم‌های متعدد در بازه‌های زمانی کوتاه
• بی‌حالی و خستگی مداوم
• شکستگی‌های متعدد استخوان و کاهش استقامت بدن
• افزایش ناگهانی فشار خون 

مقدار ویتامین دی مورد نیاز هر فرد در طول روز چقدر است؟

با توجه به بیانیه انجمن بین‌المللی غدد رون ریز، مقدار ویتامین دی مورد نیاز هر فرد در گروه سنی مشخص شده، عبارت است از:

• کودکان با توجه به وضعیت فیزیولوژیکی بدن خود ، نیاز به دریافت 400 تا 600 واحد بین‌المللی ویتامین دی در طول روز دارند.

• بزرگسالان در بازه سنی 19 تا 55 سال، باید در طول روز حدود 600 واحد بین‌المللی ویتامین دی دریافت کنند.
• تراکم استخوان در بازه سنی بالای 55 سال کاهش می‌‍یابد و احتمال شکستگی و پوکی استخوان در این افراد افزایش می‌یابد. به همین خاطر است که این دسته از افراد به مقدار بیشتری ویتامین دی نیاز دارند. مقدار استاندارد دریافت ویتامین دی در طول روز برای این افراد، حدود 600 تا 800 واحد بین‌المللی است.

آیا مصرف بیش از حد ویتامین دی برای بدن خطرناک است؟

ویتامین دی یکی از ویتامین‌های ضروری بدن است و در خانواده ویتامین‌های محلول در چربی ( ویتامین‌های A, K, D, E) قرار می‌گیرد. این ویتامین‌ها برای جذب و عملکرد خود، به انتقال دهنده‌های اختصاصی نیاز دارند. ویتامین‌های محلول در چربی، از جمله ویتامین‌های مهم بدن هستند و کمبود هر کدام از آنها می‌تواند عوارض متعدی را به دنبال داشته باشد.

از طرفی، بدن ما توانایی دفع مقدار مازاد این ویتامین‌ها را ندارد. بنابراین مصرف بیش از حد ویتامین‌های محلول در چربی از جمله ویتامین دی، می‌تواند باعث ایجاد رسوب در ارگان‌های مختلف بدن و مسمومیت شود و عوارض جدی به دنبال داشته باشد.

به همین خاطر توصیه می‌شود، پیش از مصرف مکمل‌های این ویتامین با پزشک متخصص مشورت کنید و مقدار دوز مورد نیاز خود را دریافت نمایید.

کمبود کدام ویتامین باعث نازک شدن مو میشود؟ 

موهایتان ضخامت اولیه خود را از دست داده است و به دنبال پاسخ این سوال هستید که کمبود کدام ویتامین باعث نازک شدن مو می‌شود؟ بهتر است علت را در میزان دریافت ویتامین دی روزانه خود جستجو کنید. به خصوص اگر تار موهایتان از نظر ضخامت ناهموار است و اخیرا نیز با افزایش ریزش  مواجه شده‌اید.

درمان ریزش موی ناشی از کمبود ویتامین دی

اولین و مهم‌ترین گام برای درمان ریزش موی ناشی از کمبود ویتامین دی، جبران آن است. برای دریافت مقدار کافی ویتامین دی در طول روز و تامین نیازهای بدن، راهکارهای بسیاری وجود دارد:

رژیم غذایی خود را تغییر دهید

یکی از آسان‌ترین و مهم‌ترین راهکارهای تامین ویتامین دی مورد نیاز بدن، دریافت آن از طریق رژیم غذایی است. بنابراین، اگر با کمبود ویتامین دی مواجه هستید توصیه می‌شود مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین دی را در وعده‌های غذایی روزانه خود بگنجانید.

اکثر محصولات لبنی و گوشتی، منابع غنی ویتامین دی محسوب می‌شوند. اما منابع گیاهی به ندرت حاوی پیش‌نیازهای این ویتامین هستند. به همین خاطر است که افراد وگان یا گیاه‌خوار بیش از سایرین با خطر کمبود ویتامین دی مواجه می‌شوند.

• مصرف مواد غذایی که حاوی چربی‌های سالم و ضروری بدن هستند، جذب ویتامین دی را در بدن افزایش می‌دهند و کمبود آن را جبران می‌کنند.

• زرده تخم مرغ یکی از منابع مهم ویتامین دی شناخته می‌شود. مصرف روزانه دو عدد تخم مرغ در طول روز، می‌تواند 88 واحد ویتامین دی مورد نیاز بدن را تامین نماید.

• ماهی یکی از منابع اصلی ویتامین دی به شمار می‌آید. برخی گونه‌های ماهی همچون: ماهی سالمون، شمشیر ماهی، قزل آلا و ساردین حاوی مقدار زیادی ویتامین دی هستند.
• روغن کبد ماهی، کمبود ویتامین دی بدن را تا حد زیادی پوشش می‌دهد. هر قاشق روغن کبد ماهی حاوی 450 واحد بین‌للنللی ویتامین دی است و این روغن، منبع غنی آنتی اکسیدان و چربی‌های امگا 3 و 6 نیز به شمار می‌رود. بنابرای علاوه بر تامین ویتامین دی مورد نیاز بدن، به افزایش جذب روده‌ای این ویتامین نیز کمک می‌کند.
• قارچ‌ها نقش مهمی در تامین ویتامین دی مورد نیاز بدن ایفا می‌کنند. قارچ مایتاکه در هر 50 گرم، حاوی 562 واحد بین‌المللی ویتامین دی است. همچنین قارچ خشک شیتاکه، در هر 50 گرم، 77 واحد ویتامین دی را در خود جای داده است.
  اگر گیاه‌خوار هستید توصیه می‌شود برای جبران کمبود ویتامین دی بدن خود، مصرف روزانه قارچ‌ها را در رژیم غذایی‌تان بگنجانید.
• مواد غذایی غنی شده با ویتامین دی را فراموش نکنید؛ شیر گاو، آب پرتقال، آووکادو و غلات صبحانه مثل بلغور و جو دو سر از جمله منابع غنی این ویتامین به شمار می‌روند.

در طول روز آفتاب بگیرید

قرار گرفتن در معرض نور آفتاب، می‌تواند بخشی از ویتامین دی مورد نیاز بدنتان را فراهم کند. برخورد اشعه ماورا بنفش  B یا UVB، باعث تحریک واکنش‌های ساخت ویتامین دی در بدن می‌شود. ویتامین دی، به صورت ترکیبات پیش ساز در بدن همه ما وجود دارد ولی پیش ساز این ویتامین فعال نیست و نمی‌تواند کمبود ویتامین بدن را جبران نماید. برخورد اشعه UVB ساطع شده از آفتاب باعث فعال شدن پیش‌سازهای ویتامین دی می‌شود.

• استفاده از ضد آفتاب با فاکتور  SPF8 به بالا، فعال شدن پیش‌سازهای ویتامین دی را در بدن مختل می‌کند. در این زمینه متخصصان توصیه می‌کنند حداقل سه بار در طول هفته 5 تا 20 دقیقه در معرض آفتاب قرار بگیرید. بهترین زمان برای آفتاب گرفتن در طول روز 10 صبح تا 3 بعد از ظهر است.
• آفتاب گرفتن در روزهای ابری و مه آلود می‌تواند دریافت انرژی فرابنفش آفتاب را حدود 50 درصد کاهش دهد. به همین دلیل، متخصصان توصیه می‌کنند روزهای آفتابی و بدون آلودگی را برای آفتاب گرفتن انتخاب کنید.

از مکمل‌های ویتامین دی استفاده نمایید

مکمل‌های ویتامین دی، به شکل‌های مختلفی تولید می‌شوند و رایح‌ترین انواع آن، قرص‌های خوراکی هستند. قرص‌های خوراکی دوزهای متغیری دارند که با توجه به میزان کمبود این ویتامین، می‌توانید دوز مورد نیاز خود را تهیه و مصرف نمایید.

پزشک قبل از تجویز مکمل‌های ویتامین دی، درخواست آزمایش خون می‌کند تا مقدار کمبود این ویتامین را تعیین نماید. سپس با توجه به سطح ویتامین دی، مکمل‌های مورد نیاز را به صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه برایتان تجویز می‌نماید.

• برای افزایش میزان جذب مکمل‌های ویتامین دی، توصیه می‌شود آنها را با مکمل‌های کلسیم و منیزیم مصرف نمایید.
• مصرف مکمل‌های ویتامین دی در طول روز، میزان جذب آن را توسط بدن افزایش می‌دهد.
• مصرف مکمل‌های ویتامین دی ممکن است با برخی از داروها تداخل ایجاد کند. مهم است که اگر در حال مصرف داروی خاصی هستید، حتما با پزشک خود مشورت نمایید.

نکات مهم برای متوقف کردن ریزش موی ناشی از کمبود ویتامین دی

اولین قدم برای جلوگیری از ریزش موی ناشی از کمبود ویتامین دی، جبران کمبود این ویتامین در بدن است که پیش‌تر به آن اشاره شد. اما رعایت برخی نکات مراقبتی، می‌تواند میزان ریزش مو را کاهش دهد. به خصوص اگر موهای ظریف، حساس و شکننده‌ای دارید، توصیه می‌شود این نکات مراقبتی را در روتین روزانه خود بگنجانید:

• برای شانه زدن از برس‌های چوبی با دندانه‌های درشت استفاده کنید. این برس‌ها مانع از کشیده شدن موهایتان می‌شوند. به علاوه، از کوتیکول تار مو محافظت می‌کنند و باعث ایجاد شکنندگی و نازک شدن مو نمی‌شوند.
• از محکم بستن موهای خود به شکل بافت‌های متراکم و دم اسبی خودداری کنید. این روش بستن مو، فولیکول‌های مو را ضعیف می‌کند و ریزش موی شما را افزایش می‌دهد.
•  ماسک مو و نرم کننده‌های ملایم استفاده کنید. این دسته از محصولات مراقبتی مانع از گره افتادن تار موها می‌شوند و شانه زدن و صاف کردن آنها را تسهیل می‌کنند.
• روغن‌های تقویت کننده گیاهی مثل روغن زیتون، نارگیل و .. با تقویت فولیکول و کوتیکول موها باعث بهبود طولانی مدت خواهد شد.