راه‌های درمان حساسیت پوستی در کودکان

متاسفانه برخلاف آنچه اکثر والدین از ماهیت آلرژی و حساسیت‌ در بدن کودکان توقع دارند، آلرژی صرفا باعث بروز عوارض عطسه، سرفه و خس خس در فرزندشان نمی‌شود. امروزه مشکلات و حساسیت‌های پوستی از شایع‌ترین موارد آلرژی در میان کودکان به شمار می‌روند.

بیماری، آلرژی، سرما، گرما و .. زمینه ابتلا کودکان به حساسیت پوستی را فراهم می‌کنند و خوشبختانه می‌توان گفت در اکثر موارد این حساسیت‌ها موقتی بوده و با از بین رفتن عامل زمینه‌ساز این عوارض بهبود یافته و از بین می‌روند؛ اما این امر نباید باعث سهل انگاری در رسیدگی به این مشکل شود. توجه داشته باشید اگر در زمان درست اقدام به درمان و از بین بردن عوامل حساسیت‌زا نکنید ممکن است مشکلات بیشتری برای فرزندتان به وجود بیاید.

انواع حساسیت پوستی در کودکان

قطعا همه شما برای یکبار هم که شده متوجه لکه‌های قرمز، جوش، برآمدگی و یا بثورات پوستی بر قسمت‌های مختلف پوست فرزندتان شده‌اید. این عوارض و نشانه‌ها همان حساسیت پوستی در کودکان هستند. در قدم اول لازم است با انواع حساسیت پوستی در کودکان و چگونگی به وجود آمدن آنها و آلرژی‌های احتمالی‌شان آشنا شوید تا بتوانید فرزند خود را از عوارض احتمالی در امان بدارید.

آلرژی یا حساسیت به معنی واکنش سیستم دفاعی بدن فرزند شما به مواد خارجی و حساسیت‌زا می‌باشد که این مواد حساسیت‌زا را در اصطلاح آلرژن می‌نامند. آلرژن‌ها طیف گسترده‌ای از مواد اطراف ما را شامل می‌شوند.

مثلا درباره آلرژن‌های پوستی می‌توان به جنس فلز گوشواره‌ها، جنس لباس و .. اشاره کرد که استفاده هر کدام،حساسیت‌های پوستی خاصی را در پی خواهد داشت. همچنین لازم به ذکر است آلرژی‌ها انواع مختلفی دارند و می‌توانند زمینه ارثی و ژنتیکی و یا اکتسابی داشته باشند.

اگزما

جدیدترین آمارهای به دست آمده از برآورد شیوع حساسیت‌های پوستی در میان کودکان نشان می‌دهد از هر 10 کودک، یک نفر به اگزما مبتلا خواهد شد. در نتیجه حدود 10 درصد جمعیت کودکان شامل این نوع حساسیت خواهند بود.

این احتمال زمانی بیشتر می‌شود که فرزندتان و یا یکی از اعضای خانواده سابقه ابتلا به تب یونجه، آسم و آلرژی غذایی (مثل آلرژی به بادام زمینی و شیر و ...) داشته باشد. ریشه و علت ابتلا به این حساسیت پوستی هنوز کاملا مشخص نشده و نظریات متفاوتی میان پزشکان رایج است ولی به صورت کلی نقطه نظر قطعی و یکسانی در این خصوص وجود ندارد.

اما اولین سوال پیش آمده این است که اگزما چگونه ظاهر می‌شود؟در ابتدا باید بگوییم که نگران نباشید. حساسیت پوستی اگزما یک شبه تمام بدن نوزاد شما را درگیر نخواهد کرد و روند تدریجی و کندی دارد.

با انجام مراقبت‌های لازم می‌توانید پیشرفت آن را کنترل کنید. در نوزادان، اگزما به صورت راش در قسمت صورت و یا سر ظاهر می‌شود و ممکن است به بازوها و سایر قسمت‌های بدن نیز سرایت کند ولی بیشتر در قسمت بازوها، آرنج، پاها، زانو، دست و گونه‌ها شایع می‌باشد.

این حساسیت پوستی خارش و خشکی پوست نوزاد و کودک شدیدی ایجاد می‌کند و ظاهری ملتهب و پوسته پوسته به وجود می‌آورد که به راحتی توسط والدین قابل تشخیص است.

از دیگر علائم اگزما می‌تون به لکه‌های ضخیم و چرمی به جا مانده بر روی پوست اشاره کرد که به مرور زمان بر اثر خراشیدن زیاد ظاهر می‌شوند و دردناک و ملتهب خواهند بود. همچنین ابتلا به عفونت‌های پوستی نیز در اثر خراشیدن و حساس شدن پوست در این مدل حساسیت شایع است.

موارد تشدید کننده اگزما:

هوای خشک: قرارگیری در معرض هوای خشک، پوست فرزند شما را در برابر اگزما حساس‌تر می‌کند. برای حل این مشکل می‌توانید از دستگاه‌های بخور سرد جهت مرطوب کردن هوای خانه استفاده کنید.

تعریق: تعریق بیش از حد در بدن کودکان، خارش بیشتر نواحی درگیر اگزما را به دنبال خواهد داشت. تا حد امکان برای اجتناب از این مشکل باید از تعریق بدن فرزندتان جلوگیری کنید و اجازه ندهید بیش از 10 تا 15 دقیقه در معرض آفتاب و یا هوای گرم قرار بگیرد.

جنس لباس کودک: جنس پارچه لباسی که بدن فرزندانتان با آن در تماس است نقش به سزایی در تشدید علائم اگزما خواهد داشت؛ از این رو توصیه می‌شود از پارچه‌های ضخیم، خشن و یا پارچه‌هایی که درصد بالایی پلاستیک دارند به هیچ عنوان استفاده نکنید و آنها را با لباس‌های آزاد و گشاد نخی، نرم و نازک جایگزین نمایید.

ما در روژا انواع لوازم بهداشتی کودک را با کیفیت بالا و استاندارد برای شما داریم. از این محصولات دیدن کنید.

صابون و شوینده‌ها: استفاده از برخی صابون‌ها و شوینده‌ها باعث تحریک بیشتر پوست بر اثر اگزما می‌شود و نواحی درگیر را ملتهب می‌نمایند. در صورت مشاهده تشدید علائم بر اثر استفاده از شوینده‌ها، لازم است سریعا اقدام به تغییر شوینده‌های مورد استفاده بدن فرزندانتان نمایید. همچنین توصیه می‌شود تا حد امکان از شوینده‌های ضد حساسیت و بدون بو استفاده کنید. و البته لباس‌های کودک را جدا از بزرگسالان بشویید.

رژیم غذایی: از دیگر عوامل موثر در تشدید اگزما، رژیم غذایی است که تاثیر به سزایی در کنترل بیماری و عوارض آن دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود از مصرف تخم مرغ، آجیل، شیر گاو، گندم، سویا و غذاهای دریایی در رژیم غذایی کودکتان اجتناب کنید و اگر نگران تامین مواد ضروری مورد نیاز بدن او هستید، از قرص‌ها و مکمل‌های غذایی با مشورت پزشک استفاده نمایید.

درماتیت تماسی

یکی دیگر از انواع رایج علت حساسیت پوستی در کودکان درماتیت تماسی است که پوست فرزندتان با لمس و یا برخورد با یک سری مواد و وسایل دچار التهاب و راش‌های پوستی خواهد شد. این نوع حساسیت در اصطلاح  بثورات پوستی نامیده می‌شود.

از جمله علائم درماتیت تماسی می‌توان به خارش شدید، قرمزی، التهاب و بثورات پوستی اشاره کرد. به دلیل عدم اقدام به درمان و یا رسیدگی به این حساسیت، بثورات به وجود آمده در اثر خاراندن شدید زخم شده و ضخیم، پوسته پوسته و بسیار ملتهب خواهند شد.جای لکه آنها نیز روی پوست به جا خواهد ماند.

قبل از استفاده از لوسیون برای کودکان مقاله بهترین لوسیون بدن کودک را مطالعه کنید.

موارد تشدید کننده درماتیت تماسی:

نیکل: نیکل فلزی است که در زندگی روزمره کاربرد بسیاری دارد و انواع گوشواره‌ها و اکسسوری‌ها و بدلیجات، گیره‌ها و برخی دکمه‌ها از این فلز ساخته می‌شوند. برخورد پوست فرزندتان با آن ممکن است واکنش آلرژیک درماتیت را به دنبال داشته باشد.

لازم است در صورت مشاهده چنین امری، تمام وسایلی که از جنس فلز نیکل هستند را از دسترس فرزندتان دور نگه دارد.

گیاهان: تماس با برخی گیاهان همچون پیچک سمی می‌تواند باعث بروز درماتیت در پوست کودکان شود. به همین دلیل مراقب نوع گل و گیاهانی که در خانه نگهداری می‌کنید باشید.

رژیم غذایی: بلوط و سماق از جمله مواد غذایی هستند که احتمال ایجاد درماتیت پوستی در کودکان را تشدید می‌کنند. اگر فرزندتان درگیر علائم درماتیت شد، باید این موارد را از رژیم غذایی او حذف کرده و از لمس آنها توسط فرزندتان جلوگیری به عمل آورید.

لوازم آرایشی: مواد شیمیایی و فلزات سنگین به کار رفته در لوازم آرایشی همچون سرب و جیوه، هر قدر هم کم باشند می‌توانند زمینه حساسیت را برای کودکان فراهم کنند، زیرا سیستم ایمنی کودکان بسیار حساس بوده و به کوچکترین موارد نیز واکنش نشان خواهند داد. سعی کنید ضمن خریداری لوازم آرایشی معتبر، از در دسترس قرار دادن آنها برای فرزندتان جدا خودداری نمایید. همچنین هنگامیکه آرایش دارید کودک را نبوسید.

محصولات بهداشتی: از دیگر موارد رایج در ایجاد درماتیت در کودکان، می‌توان مواد به کار رفته در محصولات بهداشتی همچون دهانشویه و خمیر دندان را نام برد. لازم است قبل از خرید این محصولات برای کودکتان، از ضد حساسیت بودن آنها اطمینان حاصل کنید و در صورت مشاهده هرگونه بثورات پوستی، مصرف آنها را بلافاصله قطع نمایید.

کهیر

کهیر، نوعی حساسیت پوستی در کودکان است و البته در میان بزرگسالان نیز رواج دارد. اما در کودکان شایع‍‌تر می‌باشد. در این بیماری برجستگی‌ها و لکه‌های قرمز و ملتهب در قسمت‌های مختلف بدن مشاهده می‌شود و بنابر شدت واکنش، می‌توانند کم یا زیاد باشند.

اگر به دنبال ضد آفتاب خوب برای کودکتان هستید مقاله بهترین ضدآفتاب برای کودکان به شما کمک میکند.

کهیر حساسیت پوستی موقتی بوده و علائم آن معمولا زودتر از دیگر حساسیت‌ها از بین می‌رود. ممکن است چند ساعت تا چند روز دوام بیاورند و پس از آن خود به خود از روی پوست محو خواهند شد.

اگر کودکتان علائم کهیر را نشان دهد ممکن است به بیماری جانبی «آنژیو ادم» مبتلا شود و علائم کهیر بر قسمت‌های نرم و حساس پوست مثل اطراف چشم، دهان و اندام تناسلی ظاهر شود. این بیماری خود به خود ظاهر نمی‌شود و از عوارض کهیر به شمار می‌آید و با از بین رفتن علائم کهیر نیز از بین خواهد رفت.

کهیر بیماری خطرناکی نیست، اما این امر نباید باعث سهل انگاری شود. اگر فرزندتان دچار مشکل تنفسی بوده و یا در اثر کهیر دچار تورم زبان و گلو شده لازم است سریعا به پزشک مراجعه نمایید.

موارد تشدید کننده کهیر:

در وهله اول لازم است بدانید در برخی موارد، کهیر بدون زمینه به وجود می‌آید و علت خاصی ندارد، پس اگر فرزندتان با هیچگونه از محرک‌های معرفی شده برخوردی نداشته جای نگرانی نخواهد بود.

مصرف دارو: برخی داروها، از جمله آنتی بیوتیک‌ها برخی عوارض را با خود به دنبال دارند و رایج‌ترین آنها در کودکان کهیر و قرمزی پوست است. در صورت مشاهده علائم پس از مصرف آنها، لازم است با پزشک مربوطه مشورت کنید.

لاتکس: برخورد پوست کودکان با وسایل پلاستیکی مثل چسب زخم، دستکش آشپزخانه، دمپایی‌های پلاستیکی و حتی برخی وسایل بازی، ممکن است زمینه ابتلا به کهیر را در بدن آنها فراهم کند. لازم است در صورت مشاهده چنین علائمی، این نوع وسائل را از دسترس فرزندتان دور کنید.

حیوانات خانگی: مو، بزاق و یا شوره حیوانات خانگی در تماس با بدن کودکان ممکن است باعث ابتلا به راش و کهیر پوستی بشود.

نیش حشرات: نیش برخی از حشرات باعث تحریک سیستم دفاعی بدن کودکان شده و ممکن است راش و کهیر های پوستی را در پی داشته باشد. در این مواقع با مراجعه به پزشک و دریافت پماد و قرص مربوطه علائم از بین خواهند رفت.

راش گرمایی

راش گرمایی حساسیت بسیار رایج در میان کودکان است، به خصوص آنهایی که در شرایط اقلیمی گرم و خشک زندگی می‌کنند. گرمای بسیار در بدن کودکان می‌تواند باعث بروز بثورات قرمز و ملتهبی شود که همچون جوش‌های ریز قرمز و صورتی بر قسمت‌های مختلف بدن ظاهر خواهند شد. این نوع راش پوستی بیشتر قسمت گردن، سر و شانه‌ها را درگیر می‌کنند.

اگرچه این حساسیت موقت بوده و با رفع زمینه، از بین خواهد رفت، اما خارش و سوزش بسیاری برای کودکان دارد.

اگر میخواهید کودکتان پوست خوبی داشته باشد حتما مقاله روتین پوستی کودکان را مطالعه کنید.

می‌توان با رعایت این دو نکته ساده از بروز این نوع حساسیت پوستی جلوگیری کرد:

از پوشاندن بیش از حد کودکان با لباس گرم خودداری کرده و بیشتر از لباس‌های نخی، نرم و خنک استفاده کنید و اجازه ندهید پوست فرزندتان در اثر گرما دچار تعریق شود.

نکاتی برای کنترل حساسیت پوستی در کودکان

حساسیت‌ پوستی کودکان به سبب عوارض ناخوشایند و تاثیری که بر ظاهر کودکان دارد به هیچ وجه خوشایند نیست و تنها با رعایت چند نکته می‌توانید آنها را کنترل کرده و عوارض و امکان تشدید علائم را در بدن کودکتان محدود نمایید.

تست آلرژی: لازم است با مراجعه به پزشک متخصص بیماری‌های آلرژیک ، پوست و بدن کودکتان را از نظر ابتلا به انواع آلرژی تست کنید. در این تست پزشک «تست پچ» را روی سطح پوست کودک انجام می‌دهد و آن را از نظر واکنش به آلرژن‌های مختلف بررسی می‌کند. پزشک مربوطه با توجه به نتایج تست ممکن است رژیم غذایی، داروها و پمادهای خاصی را برای کودکان تجویز نماید که بسیار کمک کننده خواهند بود.

بهداشت فردی کودکان: رعایت بهداشت فردی در مواردی همچون کوتاه کردن ناخن‌ها، پاک کردن آب دهان از سطح پوست، تمیز نگه داشتن پوست و جلوگیری از تماس پوست با آلرژن‌ها در ابتلا به حساسیت پوستی در کودکان بسیار موثر خواهد بود.

هیدراته نگه داشتن بدن: نوشیدن آب بسیار در طول روز باعث هیدراته نگه داشتن بدن و کاهش حساسیت پوستی کودکان می‌شود و در کنترل علائم حساسیت پوستی بسیار موثر خواهد بود.

درمان حساسیت پوستی کودکان: استفاده از درمان خانگی حساسیت پوستی کودکان با موادی مانند روغن آرگان و آلوورا یا استعمال پماد حساسیت پوستی کودکان مانند تمام پمادهای آنتی هیستامین دار.

چند نکته مهم در مورد حساسیت پوستی در کودکان

حساسیت‌های پوستی اگرچه در بیشتر موارد خود به خود و با از بین رفتن آلرژن‌ها بهبود می‌یابند و خطر خاصی برای کودکان در پی نخواهند داشت، اما برخی اوقات عوارض جانبی نگران کننده‌ای به دنبال دارند و در صورت مشاهده، باید سریعا به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا از بروز هرگونه عوارض جبران ناپذیری جلوگیری شود.

اگر با داشتن علایم آلرژی های پوستی این علائم نگران کننده همراه شدند سریعا کودک را به پزشک و مرکز درمانی برسانید:

- حالت تهوع و استفراغ

- نوسان نبض نوزاد و تند و کند شدن آن

- تورم در ناحیه چشم‌ها و صورت

- مشکلات تنفسی

- سرگیجه و غش کردن