علت بیماری لوپوس و راه های درمان آن

گونه های برافروخته، درد در بدن و خشکی مفاصل به صورت همزمان نشانه هایی از بیماری سیستم خودایمنی بدن با نام لوپوس هستند. به این معنی که در این بیماری، سیستم ایمنی فرد دچار اختلال می‌شود و به بافت‌های خودی حمله می‌کند. اگرچه امروزه محققان و پزشکان به طور دقیق علت اصلی ابتلا به این بیماری را نمی‌دانند، اما فرضیه کلی بر این اصل است که ابتلا به این بیماری می‌تواند نتیجه ترکیبی از عوامل زمینه‌ای باشد. برای مثال زمانی که فرد زمینه ارثی و ژنتیکی داشته باشد و به صورت طولانی مدت در معرض عوامل تحریک کننده قرار بگیرد، با احتمال بالایی می‌تواند مستعد ابتلا به لوپوس باشد.

علائم بیماری لوپوس را بشناسید

تشخیص بیماری لوپوس با توجه به علائم آن کار راحتی نیست. چراکه علائم این بیماری با بسیاری از بیماری‌های دیگر مشترک است و این امر ممکن است زمینه‌ ساز تشخیص اشتباه باشد. اما مشخصه اصلی این بیماری راش‌ های پوستی هستند که اغلب در دو سمت گونه‌ها دیده می‌شوند. همانطور که قبلا هم اشاره شد، این علائم در بیماری‌های دیگری نیز دیده می‌شوند و تا قبل از تشخیص کلینیکی و آزمایشگاهی، وجود چنین نشانه‌هایی را نمی‌توان به صورت قطعی لوپوس دانست.

این مکانیسم باعث ایجاد التهاب و آسیب بافتی در ارگان‌های مختلف بدن می‌شود. بیماری لوپوس دسته بندی‌های مختلفی دارد، اما از شایع‌ترین آنها می‌توان به لوپوس اریتماتوزیس سیستمیک اشاره کرد. در این بیماری، سیستم ایمنی می‌تواند بافت‌های مختلفی همچون مفاصل، پوست، مغز، ریه، کلیه و رگ‌ های خونی را تحت تاثیر قرار ‌دهد.

در مورد نشانه‌های این بیماری، در وهله اول باید بدانید که بدن هیچ دو بیمار مبتلا به لوپوس، نشانه‌های کاملا یکسانی بروز نمی‌دهند. علائم این بیماری می‌تواند به صورت ناگهانی یا تدریجی بروز کند و از نظر ماندگاری نیز می‌توانند موقت یا دائمی باشند. همه این موارد بستگی به پیشرفت بیماری و قدرت سیستم ایمنی بدن فرد دارد.

به طور کلی می‌توان گفت عوارض و نشانه‌هایی که فرد مبتلا در طی بیماری تجربه می‌کند، به ارگان یا بافت آسیب دیده توسط سیستم ایمنی بدن فرد بستگی دارد. اما این بیماری یک سری علایم بسیار شایع دارد که در درصد بالایی از موارد ابتلا به صورت مشترک دیده می‌شود:

• وجود راش‌های ملتهب و قرمز رنگ روی پوست صورت و دیگر قسمت‌های بدن از معمول‌ترین عوارض لوپوس در نظر گرفته می‌شود. این راش‌ها معمولا به صورت پروانه‌ای هستند و روی صورت در قسمت گونه‌ها و پل بینی دیده می‌شوند.
• تغییر رنگ سر انگشتان دست و پا به رنگ آبی یا سفید هنگام قرارگیری در شرایط استرس زا یا سرما از دیگر علائم این بیماری است.
• ریزش مو در قسمت‌هایی از پوست که درگیر زخم آلوپسی آرئاتا شده‌اند.
• درد قفسه سینه و تنگی نفس به دنبال فعالیت‌های روزمره
• درد و التهاب مفاصل
• خشکی چشم 
• خستگی
• تب مداوم
• سردرد و سرگیجه
• کم شدن حافظه کوتاه مدت

علائم ثانویه لوپوس را بشناسید

با پیشرفت این بیماری، توانایی مقابله بدن با حملات سیستم ایمنی کاهش می‌یابد و حساسیت ارگان‌های مختلف به عوامل درونی و محرک‌های بیرونی افزایش پیدا می‌کند. این موارد به تدریج موجب پدیدار شدن علائم ثانویه بیماری لوپوس می‌شوند. التهابی که در پی بیماری لوپوس ایجاد می‌شود می‌تواند به این شکل سلامت و عملکرد برخی ارگان‌های حیاتی بدن را تحت تاثیر قرار دهد:

• لوپوس می‌تواند منجر به آسیب شدید و جدی بافت کلیه شود و عملکرد این اندام را تحت تاثیر قرار دهد. این عارضه در صورتی که به موقع کنترل نشود باعث ایجاد نارسایی کلیوی در افراد مبتلا به لوپوس خواهد شد. متاسفانه نارسایی کلیوی یکی از دلایل شایع مرگ و میر در افراد مبتلا به لوپوس شناخته می‌شود.
• لوپوس می‌تواند زمینه ساز بروز مشکلات خونی همچون کم خونی، کاهش تعداد گلبول‌های قرمز و آنمی، التهاب رگ‌ها و شریان‌های اصلی بدن، لخته شدن خون و خونریزی کنترل نشده شود.
• در بیماری لوپوس، قلب و سیستم عروقی بدن ممکن است مورد حمله سیستم ایمنی بدن قرار بگیرند و ماهیچه قلب و شریان‌های خونی دچار التهاب شوند. در نتیجه امکان انسداد عروق، سکته و نارسایی قلبی در این افراد افزایش می‌یابد.
• لوپوس در مواردی هم زمینه ساز ایجاد مشکلات تنفسی، افزایش حساسیت ریه و کاهش ظرفیت تنفسی محسوب می‌شود. همچنین می‌تواند تنفس دردناک، خونریزی ریه و ابتلا به پنومونی را با خود به همراه داشته باشد.
• حساسیت پوستی هنگام قرارگیری در معرض نور آفتاب
• وجود زخم‌های دهانی در قسمت حفره داخلی و لثه‌ها

در صورت مشاهده علائمی همچون راش‌های ملتهب و غیر طبیعی، تب ادامه دار، خستگی مفرط و بدن درد مداوم حتما باید به پزشک مراجعه نمایید.

اما به طور کلی اگر بیش از یک هفته چند نشانه اولیه لوپوس را در بدن خود به صورت ادامه دار مشاهده کردید، برای پیشگیری از هرگونه پیامد جدی، توصیه می‌شود برای انجام آزمایش‌های تشخیصی به پزشک متخصص مراجعه کنید.

پیشنهاد می کنیم از لیست بهترین قرص ویتامین برای پوست صورت نیز حتما دیدن کنید.

علت بیماری لوپوس

• عوامل ژنتیکی

طبق پژوهش‌های انجام شده، امروزه بیش از 50 ژن مرتبط با بیماری لوپوس شناسایی شده است. در واقع می‌توان گفت که درصد بالایی از افراد مبتلا به این بیماری، زمینه ابتلا به آن را به صورت ژنتیکی در سابقه خانوادگی خود دارند. بنابراین داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به لوپوس، ممکن است فرد را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دهد.

• قرار گرفتن در معرض نور خورشید

اشعه ماورا بنفش ساطع شده از نور خورشید شامل دو فوتون بسیار قوی UVA  و UVB  است. این اشعه‌ها در صورت برخورد با پوست، موجب آسیب سلولی و بافتی می‌شوند. از طرفی،  پوست افرادی که مبتلا به بیماری لوپوس هستند، در برابر قدرت تخریب این اشعه‌ها آسیب پذیری بیشتری از خود نشان می‌دهند.

پوست این افراد در صورت قرار گرفتن در معرض نور خورشید به سرعت دچار التهاب و قرمزی می‌شود. در موارد پیشرفته‌تر، اشعه ماورا بنفش خورشید می‌تواند باعث بروز ضایعات پوستی، راش و التهاب پوستی شدید در این افراد شود. همچنین عوارض داخلی این بیماری را نیز تشدید می‌کند.

• هورمون‌ ها

اختلالات هورمونی یا بیماری‌هایی که مشکلات هورمونی را با خود به دنبال دارند، می‌توانند علت بیماری لوپوس در افراد مختلف باشند. برخی مطالعات در زمینه این بیماری، نشان از سطح بالای هورمون استروژن در افراد مبتلا دارند.

• جنسیت و سن

با توجه به درگیری نوسانات هورمونی در این بیماری، احتمال ابتلا خانم‌ها به لوپوس بیشتر از آقایان است. خانم‌ها افزایش و نوسان سطح استروژن را در دوران قاعدگی و بارداری بسیار بیشتر از آقایان تجربه می‌کنند و این امر زمینه ابتلا بیشتر خانم‌ها به بیماری لوپوس را فراهم می‌کند. درگیری بیماری لوپوس به طور عمده در بازه سنی 15 تا 44 سال شناسایی شده است.

• عفونت‌

ابتلا به برخی عفونت‌ها می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار دهد و زمینه ساز ابتلا افراد به بیماری لوپوس شود. در پژوهش‌های اخیر، نشانه‌هایی از ارتباط بین بیماری لوپوس و عفونت‌های سیتومگالوویروس و اپتیشن بار یافت شده است.

پیشنهاد می کنیم از لیست بهترین لوازم آرایشی برای پوست خشک نیز حتما دیدن کنید.

• داروها

مصرف طولانی مدت برخی از داروهای خاص می‌تواند زمینه ساز ابتلا به نوعی لوپوس به نام لوپوس اریتماتوز ناشی از دارو باشند که به اختصار DIL نام دارد:

• داروهای بلاک کننده TNF در بیماری‌هایی همچون آرتریت روماتوئید، بیماری التهابی روده و اسپوندیلیت آنکیلوزان
• مصرف برخی تتراسایکلین‌ها همچون مینوسایکلین
• داروهای هیدرالازین، پروکائین آمید و کینیدین

راهکارهای درمان بیماری لوپوس 

در حال حاضر هیچ راهکار قطعی و مشخصی برای درمان روماتیسم لوپوس وجود ندارد. با این حال داروها و روش‌های درمانی مختلفی هستند که می‌توانند عوارض و پیش ‌روی این بیماری را تا حد زیادی کنترل کنند.

برای کنترل این بیماری، پزشک معمولا چند هدف اصلی را مد نظر قرار می‌دهد:

• کاهش و از بین بردن علائم لوپوس
• جلوگیری از پیشروی آسیب در ارگان‌های داخلی بدن
• کاهش شدت بیماری و تظاهرات بالینی آن

همانطور که پیش‌تر هم گفته شد، بیماری لوپوس با توجه به اندام‌های درگیر با بیماری، می‌توانند عوارض متفاوتی را در افراد مختلف بروز دهد. با توجه به این نکته می‌توان نتیجه گرفت که درمان‌ این بیماری باید با توجه به علائم و نشانه‌های آن انجام شود. یافتن راهکار مناسب برای درمان و تجویز داروی مناسب برای این بیماری مستلزم معاینه دقیق بالینی فرد مبتلا و انجام آزمایش‌های تشخیصی و تخصصی است.

• داروهای ضد التهابی و غیر استروئیدی

داروهایی مانند ناپروکسن و ایبوپروفن در کاهش درد، التهاب و تب ناشی از لوپوس کاربرد دارند. در اثر شدت گرفتن عوارض لوپوس، از دوز قوی‌تر این داروها استفاده می‌شود. داروهای ضد التهاب ممکن است عوارض جانبی همچون خونریزی معده، افزایش تپش قلب و نارسایی کلیوی را با خود به دنبال داشته باشند.

• داروهای ضد مالاریا

داروهایی همچون هیدروکسی کلروکین که پیش از این برای درمان مالاریا مورد استفاده قرار می‌گرفتند، اما پس از مدتی به دلیل ایجاد مقاومت در درمان مالاریا توسط داروهای دیگری جایگزین شدند، امروزه برای درمان لوپوس به کار می‌روند و می‌توانند علائم لوپوس مانند درد مفاصل، خستگی، بثورات و راش‌های پوستی را برطرف نمایند.

علائم لوپوس در دوران بارداری و شیردهی به دلیل افزایش سطح هورمون‌ها شدت می‌یابد. داروهای ضد مالاریا معمولا برای کاهش عوارض بیماری لوپوس در این برهه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• کورتیکواستروئیدها

کورتیکواستروئیدها دسته‌ای از داروها هستند که در سرکوب سیستم ایمنی کاربرد دارند. این داروها به صورت تزریقی، موضعی و خوراکی تجویز می‌شوند و در کاهش درد و تورم ناشی از بیماری لوپوس موثرند. از جمله پرکاربردترین کورتیکواستروئیدها میتوان به پردنیزون اشاره کرد.

مصرف طولانی مدت و بیش از حد این دسته از داروها، عوارضی همچون عفونت و پوکی استخوان را به همراه دارد. بنابراین مصرف این دارو حتما باید زیر نظر پزشک انجام شود.

• داروهای مهار کننده سیستم ایمنی

با شدت گرفتن بیماری لوپوس، سیستم ایمنی حملات خود را به ارگان‌های داخلی بدن افزایش می‌دهد و در این مرحله دیگر درمان‌های اولیه موثر نخواهند بود. بنابراین باید از داروهایی استفاده کرد که بتوانند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کنند تا از این طریق شدت آسیب‌های این بیماری را کاهش دهند. این داروها شامل: آزاتیوپرین، مایکوفنولات، متوتروکسات، مایکوفنولیک اسید هستند.

این داروها اگرچه با سرکوب و کنترل فعالیت سیستم ایمنی شدت بیماری لوپوس را کنترل می‌کنند، اما می‌توانند زمینه ساز احتمال ابتلا به عفونت‌های ثانویه، ابتلا به سرطان، ناباروری و آسیب‌های کبدی شوند.

• بیولوژیک‌ ها

بیولوژیک‌ها داروهایی با منشا زیستی و درونی هستند. از جمله این داروها می‌توان به بلیموماب اشاره کرد که نوع متفاوتی از  داروها را شامل می‌شوند. بلیموماب‌ها اغلب به صورت داخل وریدی به بدن فرد تزریق می‌شوند. این دارو در واقع نوعی آنتی بادی است که پروتئین پاسخ دهنده به سیستم ایمنی را در اندام‌های هدف غیر فعال می‌کند.

این دسته از داروها هرچند باعث کاهش درد و علائم ناشی از بیماری لوپوس می‌شوند؛ اما گاهی عوارضی همچون تهوع، اسهال و عفونت را با خود به همراه دارند. همچنین ممکن است باعث تشدید علائم افسردگی و مشکلات روحی شوند.

تغییر سبک زندگی، کلید پیشگیری از بیماری لوپوس

• در معرض آفتاب قرار نگیرید

افراد مبتلا به لوپوس، باید از دستکش، کلاه و کرم‌های ضد آفتاب با SPF بیشتر از 55 برای محافظت از پوستشان در برابر اشعه ماورا بنفش ساطع شده از خورشید استفاده کنند. این کار به سادگی می‌تواند باعث کاهش عوارض لوپوس شود و از آسیب بافتی جلوگیری نماید.

این ضد آفتاب با فاکتور SPF90، مانع از برخورد و نفوذ بیش از 99 درصد اشعه‌های UVA و UVB به بافت پوستتان می‌شود و از پوست در برابر اشعه ماورا بنفش خورشید محافظت می‌کند. این محصول در فرمولاسیون خود حاوی کوآنزیم فعال Q10 است. این کوآنزیم خاصیت آنتی اکسیدان فوق‌العاده‌ای دارد و مانع از فعالیت رادیکال‌های آزاد پوستی می‌شود. بنابراین می‌تواند از پوست و دیگر بافت‌های بدن در برابر استرس اکسیداتیو سلولی محافظت نماید.

وجود رتینول در ساختار این ضد آفتاب، سنتر کلاژن را در سلول‌های پوستی تحریک می‌کند. پرودرما از این طریق مانع از افتادگی پوست می‌شود و چین و چروک‌های پوستی را کاهش می‌دهد. این ضد آفتاب فاقد پارابن و هرگونه ماده آلرژیک است، بنابراین می‌توانید اطمینان حاصل کنید که استفاده از آن هیچگونه التهاب و حساسیتی را در پوستتان ایجاد نمی کند.

همچنین اگر مبتلا به بیماری لوپوس هستید، با استفاده از ضد آفتاب پرودرما، می‌توانید به خوبی از پوستتان در برابر نور آفتاب محافظت کنید.

خرید ضد آفتاب و ضد چروک رنگی SPF90 پرودرما

• ورزش مداوم را فراموش نکنید

انجام ورزش‌های هوازی به صورت منظم در طول هفته می‌تواند باعث کاهش علائم بیماری لوپوس شود. ورزش هوازی ماهیچه قلب را تقویت کرده و باعث کاهش التهابات عروقی و مفصلی می‌شوند. همچنین ظرفیت تنفسی را افزایش داده و احتمال ابتلا به بیماری ریوی را کاهش می‌دهد.

• رژیم غذایی سالمی داشته باشید

در نظرگرفتن رژیم غذایی سالم و مناسب می‌تواند در کنترل علائم لوپوس موثر باشد، بنابراین توصیه می‌شود:

• از خوردن غذاهای چرب و فست فودی خودداری کنید. این امر چربی و فشار خون را کنترل می‌کند و سلامت سیستم قلبی عروقی را ارتقا می‌دهد.
• در طول روز به مقدار کافی میوه و سبزیجات استفاده کنید. فیبر موجود در این دسته از محصولات غذایی، سیستم گوارش شما را تقویت می‌کنند و مانع از حساسیت گوارشی و مشکلات روده‌ای می‌شوند.
• غذاهای حاوی اسید چرب ضروری امگا 3 و 6  همچون ماهی، میگو، سویا، ذرت، تخمه آفتابگردان و ... را در رژیم غذایی خود بگنجانید. این مواد غذایی در کاهش التهابات و عوارض لوپوس بسیار موثر هستند.
• از مصرف الکل خودداری کنید. مصرف الکل باعث آسیب بافت کبد و التهاب اندام‌های داخلی می‌شود. بنابراین می‌توان باعث تشدید علائم بیماری لوپوس شود.
• از مصرف نمک و غذاهای پرکلسترول بپرهیزید.
• اگر در اثر بیماری لوپوس نمی‌توانید در معرض آفتاب قرار بگیرید، ممکن است با کمبود ویتامین D و پوکی استخوان مواجه شوید. بنابراین توصیه می‌شود مصرف مکمل‌های ویتامین D را با مشورت پزشک متخصص در رژیم غذایی خود قرار دهید.
• از مصرف دخانیات جدا بپرهیزید؛ مصرف سیگار و دخانیات باعث ورود نیکوتین و دیگر مواد شیمیایی مضر به دستگاه تنفس می‌شود. این امر سلامت ریه و دستگاه تنفسی را تهدید و  علائم لوپوس را تشدید میکند.